Hoe is het nu met…?
Makersduo Storm Vogel (performancekunstenaar) en Conform Cox (illustrator en animator) hebben gewerkt aan het project Zuiderzee, zee zonder zout. Het viel hun op dat bij het praten over het dichten van de Zuiderzee voornamelijk jubelende thermen werden gebruikt. Het zou Nederlands trots zijn, een technisch wonder en een overwinning op de natuur. Als er dan wél de nadelen van deze ingreep werden besproken, dan ging het eigenlijk alleen maar over de nadelen voor de lokale visserij: mensen die hun baan en levensonderhoud verloren. Storm en Cox misten het verhaal van al die zeewezens die door het plaatsen van de Afsluitdijk hun leefomgeving verloren, omdat het water in twee jaar tijd van zout naar zoet ging.
Binnen het eerste traject van Flevolab hebben zij voornamelijk onderzoek gedaan naar welke dieren dit waren en wat we wél weten van hun ondergang. Tijdens de eindpresentatie hebben ze een herdenkingsceremonie gehouden voor een aantal van hen. Cox was niet bij de eindpresentatie aanwezig, maar maakte de ‘grafstenen’ voor deze overleden soorten. Storm schreef en leidde de ceremonie.
Cox: ‘Ik was toen net in Japan voor een artist-in-residency. Daar heb ik, ook in het verlengde van dit project, ook gekeken naar de omgang van mens met natuur. Ik heb in drie tekeningen die connectie in beeld gebracht. Wat mij opviel is dat er daar nog meer dierentoerisme is dan hier in Nederland, waar langzaamaan meer bewustzijn komt. Zo heb ik de stad Nara in beeld gebracht, waar honderden herten loslopen die worden gevoerd door toeristen. Hoewel deze herten vrij zijn, worden ze door een aantal mensen lastiggevallen: ze trokken aan hun oren en staarten en gilden naar ze. Ik heb al deze interacties, slechte en mooie, in beeld gebracht. Zo vallen mij altijd bepaalde gewoontes ten opzichte van de natuur op, die ik vertaal in een project.’
Storm is op dit moment bezig met een project waarin hun interesse in de omgang van de mens met de natuur ook terugkomt. ‘Dit doe ik binnen het collectief WILD Producties, dat ik samen met twee andere makers heb opgericht. Bij WILD Producties maken we theatervoorstellingen met trans kinderen en jongeren. Het is community art met een community waar ikzelf bij hoor en die ik een warm hart toedraag. In dit project genaamd The Queer Nature of Everything onderzoeken en verbeelden we voorbeelden uit de natuur van dieren en schimmels die niet voldoen aan de binaire westerse genderindeling die wij mensen onszelf en elkaar opleggen. De natuur is volledig queer. Kijkend naar de natuur is het heel vreemd om trans mensen tegennatuurlijk te noemen.’
Ook tijdens Flevolab onderzochten Storm en Cox hoe ze als mens naar dieren en de natuur kijken, en wat de gevolgen zijn van onze menselijke ideeën voor het dierlijk leven in de voormalige Zuiderzee. Ze hopen in het najaar door te gaan met hun onderzoek. In de samenwerking sluiten zij goed op elkaar aan: Storm is meer intuïtief en Cox meer planmatig. Ze gaan ook op zoek naar initiatieven die wél naar de behoeften van de natuur kijken, om zo weer natuurlijke processen in Flevoland en het IJsselmeer terug te krijgen. Daarnaast gaat hun speurtocht naar de stoffelijke overschotten van dieren uit de Zuiderzee door. Daarvoor gaan ze naar de depots van verschillende musea die nog ergens visjes en krabbetjes op sterk water hebben staan; de laatste overblijfselen van een zee midden in ons land.